Emancypacja kobiet

POWRÓT

Działalność

Ważne dla Piłsudskiego były spotkania w Tokio z kobietami japońskimi, przejawiającymi aktywność publiczną. Piłsudski bardzo interesował się kwestią emancypacji.

W tej mierze kluczowe były jego spotkania z Hideko Fukudą.

Hideko Fukuda

Była to jedna z najważniejszych postaci w japońskim ruchu wyzwolenia kobiet i historii japońskiego socjalizmu. Pochodziła z rodziny samurajskiej, od wczesnych lat wykazywała się niezależnością, w domu odebrała staranne wykształcenie, także zachodnie, a postać Joanny d’Arc była jej idolem w młodych latach. Założyła szkołę dla dzieci pracujących matek, włączyła się w ruch na rzecz praw obywatelskich, wkrótce jednak zaangażowała się w działalność na rzecz zmiany istniejącego systemu politycznego (w tym stosunków z Chinami i Koreą), pomagała gromadzić materiały wybuchowe i broń w celu przetransportowania ich rewolucjonistom koreańskim. Po wykryciu spisku i procesie, została skazana ale wkrótce ułaskawiona; zajęła się wówczas działalnością edukacyjną na rzecz kobiet – założyła jedną z pierwszych szkół technicznych dla kobiet. Fukuda wsławiła się obroną mieszkańców wioski Yanaka pod Tokio (obecnie dzielnica Tokio, bardzo atrakcyjna ze względu na tradycyjny charakter zabudowy i mnóstwo małych świątyń oraz stary cmentarz) przed wysiedleniem.

Japońskie artystki – pianistka Itoe Tachibana i sopranistka Tamaki Fujii

Niedługo po przybyciu do Tokio Bronisław Piłsudski wziął udział w koncercie charytatywnym na rzecz ofiar kolejnej w ciągu kilku lat klęski nieurodzaju w Japonii północno-wschodniej Tōhoku, jaka nawiedziła ten region w rekordowo zimnym 1905 roku i ofiar głodu. Akcji pomocowych inicjowano wiele, między innymi studenci uniwersyteccy pochodzący z tego regionu zorganizowali, jeden z kilkunastu, koncert w wyższej szkole muzycznej w Tokio, najstarszej uczelni artystycznej. Koncert odbył się 11 lutego i na jego repertuar złożyły się utwory tradycyjnej muzyki japońskiej oraz klasyczne utwory europejskie. Piłsudski dał opis tego wydarzenia w rosyjskim piśmie „Priroda i ludi Dal’niego Wostoka” (numer 8. Z 9 marca 1906). Dla osób zainteresowanych tematem warto wspomnieć, że w pierwszej części wykonywano utwory gatunków takich jak tokiwazu, nagauta, muzyka shamisenowa. Była to forma pieśni narracyjnej, opowiadającej o perypetiach bohaterów znanych z opowieści i dramatów. Występowali: Kishizawa Mojibei, Kishizawa Yaohachi, Yoshimura Ijūrō, Kineya Rokuzaemon – wszyscy uznawani wówczas za wybitnych artystów tradycyjnego teatru kabuki.

A oto, jak mógł brzmieć śpiew Kishizawy Mojibeia i akompaniament Kishizawy Yaohachiego na koncercie (przy okazji scena z teatru kabuki w Tokio):

Przemawiał Shigenobu Ōkuma, ówczesny przywódca Partii Rządów Konstytucyjnych a późniejszy premier Japonii, którego zresztą Piłsudski miał okazję poznać.

Piłsudski pisze tak:

Udział w tym koncercie unaocznił mi, że Japończycy potrafią zrozumieć i przekazać [istotę] muzyki europejskiej, która jest tak inna od ich muzyki. Panna Tachibana zagrała Balladę Chopina z elegancją i sercem. Panna Fujii wykonała kilka romanz Bacha, Franza i Brecha [prawdopodobnie chodzi o Maxa Brucha] ukazując pełną siłę i grację swojego sopranu. Gdyby zdecydowała się na wyjazd do Europy, z pewnością spotkałaby się z popularnością i szerokim uznaniem.

Piłsudski miał serce do muzyki, pamiętamy przecież, że w młodości uczył się grać na pianinie, na Sachalinie sam przyuczał do muzyki swoje uczennice i…marzył o tym, by samemu grać na skrzypcach.

Jego ocena Fujii była bardzo trafna – w przyszłości artystka miała zrobić karierę na europejskich scenach.

Tamaki Fujii

Itoe Tachibana